اتفاق بحث برانگیز برای دومینی‌کاران زن ایران

ممنوعیت حضور مربیان مرد در کنان ورزککاران زن، یکی از چالش های زنان بزرگی است که ورزش ایران بعد از انقلاب با آن حادثه بوده است. از زمانی که ورزش کشور در قالب سازمان بدنی فعالیت داشته است، تا امروز که با تشکیلات وزارتخانه کارش را جلو می برد، همیشه مخالفت های بسیاری بوده است که زنان ورزشکار نباید زیر نظر مربیان مرد تمرین کنند; هر چند عالی انقلاب فرهنگی از همان ابتدا به این موضوع ورود کرد و با تصویب مصوبات، بهصر این ممنوعیت را به ککل قانونی درآورد. این مصوبه که نامش «گسترش حجاب و عفاف» است، به تناسب هر حوزه ای، به کلیه دستگاه های دولتی ابلاغ شده و همه موظف به اجرای آن هستند. در مورد دستگاه ورزش، قانون این است که مربیان تیم های ملی ورزشی باید زن باشند و مردان نمی توانند مربیگری زنان را در هیچ رشته ای، از فضای باز و بسته، بر حفظ داشته باشند.

عالی انقلاب فرهنگی، اما شورای فرهنگی چهار ده برای اجرای تککید و پافشاری انجام می دهد که متولیان ورزش نمی توانند آن را به قانون شفاف عملی کنند. چراکه آمار ورزش مربیان زن حرفهای در قهرمانی آنقدر اندک است که تعداد آنها شاید حتی به تعداد انگتان یک دست هم نرسد. در تمام این سالها، شرایط ورزش بانوان بهگونهای بوده است که فدراسیونهای ورزشی باید از مربیان مرد، تحت عنوان مشاور فنی در تیمهای ملی استفاده کنند و همیشه از حضور آنها بهره ببرند.

در سالهای اخیر و همزمان با پیشرفت ورزشکاران زن در میادین و آسیایی، آمار قابل قبولی از مربیان ورزشی در این زمینه تربیت شدند، اما باز هم باید گفت این زنان به دلیل عدم تجربه بین‌المللی کافی، بیش از حد ورزش حرفه‌ای دارند. بنابراین تنها بوده است که وزارت ورزش با رعایت موازین و حل آن، همچنان از دانش آموزان مربیان مرد استفاده کند و آنها را در کنار مربیان زن بهعنوان ناظر اصلی به تمرینات بفرستد.

نکته جالب اینجاست که در برخی رشته ها آنقدر دستوپای ورزش کشور بسته است که حتی مربیان درجه دو یا سه زن هم وجود ندارد که بخواهند ورزشکاری را هدایت کنند یا زیر نظر مربیان مرد کسب تجربه کنند. نمونه بارز این موضوع را می توانم در رشته پروعت دومیدانی دید. جایی که به لطف قهرمانان سابق مرد این رشته، انتخابه رونق خوبی به دوومیدانی حال حاضر زنان ایران بدهد. دو، سه سالی می شود که این مربیان جوان با مربیگری در مربیگری در مواد مختلف، از نسل جدید و استعدادهای ورزش نوظهور مادر رونمایی کرده اند; استعدادهایی که اگر حمایت شوند، بدون کک می توانند در آینده دست به کارهای بزرگی بزنند. بااینحال، فدراسیون دوومیدانی با وجود این اتفاقهای امیدوارکننده، مانع از مدیریت مربیان مرد با دختران دوومیدانی شده است. دلیل این ممنوعیت نیز ازقضا به قانون عدم حضور مربیان مرد در کنار ورزککاران ورزککاران زن است. این فدراسیون بهتازگی با نصب بنری در مجموعه ورزشی آفتاب انقلاب تهران که محل اختصاصی دوومیدانیکاران است، تمرین ورزشکاران خانم با مربیان مرد را ممنوع کرده است.

این که چه عاملی باعث شده تا فدراسیون دوومیدانی یکباره چنین تصمیمی گرفته شود، اما مشخص نیست و هیچ مسئولی درباره آن توضیحی نمی دهد، اما بر اساس آنچه از دوومیدانی افراد شنیده می شود، این تصمیم گیری از سوی مقامات فدراسیون بوده و ظاهرا و شاید فعلا آنطور نیست که از نهاد بالادستی یعنی وزارت ورزش به آن‌ها ابلاغ می‌شود. بههرحال، واضح و مبرهن است بیش از 90 درصد از فعالیت ورزش بانوان در کشور که نظر مربیان مرد انجام می شود و وزارتخانه ها هم در بیشتر موارد سعی می کنند با در نظر گرفتن موازین اسلامی، همکاری لازم را با تیم های بانوان داشته باشند.
فدراسیون دوومیدانی در حالی که دو روز قبل مانع از ورود مربیان مرد به پیست می شود که جدولی را هم برای تمرینات دوومیدانی در این ورزشگاه طراحی کرده است; به این صورت که زنان در روزهای زوج از صبح تا ساعت 14:00 حق تمرین دارند و مردان در همین روزها از ساعت 14:00 تا 20:00 شب. در روزهای فرد نیز این ساعت تمرینی برعکس اجرا خواهد شد. یعنی اول مردان و سپس زنان.

طبق تماسی که روز گذشته برخی از دوومیدانی با «شرق» بودند، به این نکته اشاره کردند که نمایندگان حراست فدراسیون دوومیدانی در محل ورزشگاه آفتاب انقلاب حاضر بوده اند و ورود و خروج مردان و زنان را بر اساس برنامه تعریف شده کنترل کرده است. حسین شایان، رکوددار اسبق پرش ارتفاع مردان اربان، یکی از مربیان است که در حالحاضر در بخش دوومیدانی مربی مربیگری می کند. او که دیروز با مامانعت مأموران حراست برای ورود به آفتاب انقلاب شده است، به «شرق» میگوید: «تا زمانی که ما زیرساخت لازم را برای ورزش بانوان نداشته باشیم، نمیتوانیم زنان را از مردان جدا کنیم. بحث فقط این نیست که ما بگوییم مربی زن پرورش دادیم و مدرک در دستش است بلکه مربی باید میداند ببیند و تجربه کند. تعداد مربی پرشی در ایران خیلی کم است. یا مثلاً در رشته پرتاب‌ها ما اصلاً مربی در ایران نداریم. بعد از این همه سال دوومیدانی بانوان تکانی خورد، اما حالا چنین تصمیمی گرفته شده است. فدراسیونهای قبلی و مربیان زحمت ککیدند تا بشوند نسلی تازه از دوومیدانی زنان را بسازند. بعد از سالها برای اولین بار ما به مسابقات نوجوانان آسیا تیم اعزام و تعداد مدالهای پسران و دخترانمان برابر بود. . مربی مربی حرفه‌ای زن فقط به ایران نیست. ما در کل دنیا با درمانگر زنیم. ما یکسال تمام برای ریحانه آرانی دنبال مربی پرتاب چکچک خارجی گگتیم، اما کسی را پیدا نکردیم ».

پیشکسوت دوومیدانی با بررسی اینکه فدراسیون دوومیدانی در این قضیه قدری تند برخورد کرده است، ادامه می دهد: «من دیروز رفتم که شاگردم را (زهرا فرخفال) تمرین بدهم، اما اجازه ورود پیدا نکردم. به نظر من وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک در جریان این اتفاق رخ داد. اگر مشخص شود، حتماً از دوومیدانی بانوان حمایت کنند؛ همان طور که پیش از این حمایت کردند و ما مشکلی از ما نداشتند تیراندازی، قایقرانی، فوتبال، والیبال، بسکتبال، وزنه برداری و … همه رشته هایی هستند که ناظر فنی مرد دارند. با این شرایط، ما ناچار هستیم تمرینات سرعتی و قدرتی شاگردانمان را در پارکها زیر نظر بگیریم و برای تمرینات تخصصیشان برنامه بدهیم که به تنهایی انجام شود.

فدراسیون دوومیدانی در حالی با ممنوعکردن مربیان مرد پیست آفتاب انقلاب دوومیدانی‌کاران را با چالش مواجه کرده است که در آستانه رویدادهای مهم بازیهای اسلامی و بازیهای آسیایی 2022 هانگژو هستند. بدتر از اینکه یک جدول تمرینی غیراصولی را برای آن‌ها ترتیب داده است.

یکی از ورزککاران که نمیخواهد نامی از او برده شود، به «شرق» گفت: «ورزککار حرفهای باید صبح و بعدازظهر تمرین کند؛ «ورزککار حرفهای باید انجام دهد. مثلا صبح پرتاب کند و بعدازظهر وزنه بزند. قبل از دوومیدانی‌کاران محصل و دانشجو هستند و در این شرایط صبح‌ها باید آنلاین باشند و در کلاس حاضر شوند. با این زمان‌بندی، عملا تمرین صبح را از دست می‌دهند. محل هم محل سکونتشان غرب تهران است و برای رفتن به شرق تهران (ورزشگاه آفتاب انقلاب) در معذورات هستند و به خاطر مسیر طولانی نمی توانند در زمان های تعیین شده در پیست باشند. برای یک شب دختر خطرناک است که تا ساعت هشت در پیست باشد. نمی‌دانم چرا چنین تصمیمی گرفته شده است. رشته های دومیدانی است که در فضای باز انجام می شود. پوشش‌ها کامل است و هیچ برخوردی وجود ندارد».

مهسا میرزاطبیبی در ماده پرش با نیزه، ریحانه مبینی در پرش بلند، محل مهروقی در پرتاب دیسک، فرزانه فصیحی در دو 60 متر و فاطمه محیطیزاده در هفتگانه ازجمله چهره های مطرح این روزهای دوومیدانی زنان ایران هستند که همگی زیر نظر مربیان مرد تمرین می کنند. با این شرایطی که فدراسیون دوومیدانی برای آنها برای آنها وجود دارد، بدون اینکه از ورزش حرفهای دور خواهند شد. “شرق” روز گذشته در تماسی که با فدراسیون های ورزشی مختلف داشت، نحوه فعالیت تیم های ملی زنان را جویا شد که همگی به اتفاق مدعی تمریناتشان به سیاق قبل و با رعایت اصول زیر نظر مربیان مرد دنبال می شود.